Wywiad z Krzysztofem Matyjaszczykiem, Prezydentem Częstochowy

15 April 2020
Wywiad z Krzysztofem Matyjaszczykiem, Prezydentem Częstochowy

Wywiad jest częścią naszej serii “#ProgressiveLocalStories”. Celem tej serii jest dzielenie się wieloma pozytywnymi inicjatywami wdrażanymi przez postępowe miasta i regiony w Europie w związku z celami zrównoważonego rozwoju. Miasta i regiony stały się laboratoriami dla innowacyjnych rozwiązań, a dzięki tej serii chcemy odkryć, w jaki sposób postępowi burmistrzowie, radni i prezydenci regionów wprowadzają polityki mające na celu zaradzenie kryzysowi klimatycznemu, eliminowanie nierówności społecznych i budowanie bardziej zrównoważonych społeczności.

 

Dlaczego Częstochowa jest miastem postępowym?​

Przede wszystkim lubię mówić o postępie ze społecznego punktu widzenia, choć dziś zwykle kojarzymy hasło ,,postęp” z innowacjami technologicznymi, czasami też z rozwiązaniami organizacyjnymi, na które nikt wcześniej nie wpadł. To wszystko dobrze służy mieszkankom i mieszkańcom, ale pod pewnymi istotnymi warunkami. Mianowicie wtedy, gdy myśli się o postępie jako skutecznych działaniach na rzecz większej równości wszystkich obywatelek i obywateli: większej dostępności dóbr i usług, włączaniu we wspólne sprawy – i wspólny dobrostan – tych, którzy z różnych powodów mają trudności i bez wsparcia mogą pozostać w tyle. Lokalny samorząd nie określa wprawdzie całokształtu najważniejszych spraw, które na co dzień wpływają na życie ludzi. To kwestia rozwiązań i polityki w wymiarze krajowym. Ma jednak w kwestii społecznie rozumianego postępu wystarczająco szerokie pole działania. Miasto jest bowiem naturalnym, najbliższym obszarem dobra wspólnego dla tych, którzy je zamieszkują. Dysponuje zasobami i usługami, do których dostęp można – czasami w sposób uznaniowy, choć zgodny z prawem – ograniczać bądź możliwie najbardziej rozszerzać. Postępowe miasto zdecydowanie opiera się na tej drugiej postawie – we wszystkich wymiarach chce być jak najbardziej otwarte dla swoich mieszkanek i mieszkańców. Na ich potrzeby, aspiracje, uwagi, sugestie, a także na służącą wspólnemu dobru, rzeczową i opartą na argumentach krytykę. Mam nadzieję, że częstochowianki i częstochowianie dostrzegają to, że ich miasto – dzięki samorządowi – stara się być coraz bardziej przyjazne każdemu z nich, umie odpowiadać na potrzeby różnych grup, godzić różne interesy, tworzyć przestrzeń dialogu, w której szczególnie uwzględniane są potrzeby tych słabszych, mających więcej ograniczeń niż większość z nas. Częstochowa chce walczyć z dyskryminacją i wykluczeniem w różnych sferach i być miastem otwartym, a jednocześnie przyjaznym dla wszystkich – dlatego jest miastem postępowym.  

Kredyty fotograficzne: Miasto Częstochowa 

 

Jakie konkretne działania podjęliście (lub obecnie trwają), aby uczynić swoje miasto miejscem zrównoważonym i osiągnąć Cele Zrównoważonego Rozwoju? ​

Konkretnych przykładów oczywiście nie brakuje. Miejski program ,,Kierunek Przyjazna Częstochowa” obejmuje m.in. inwestycje w tworzenie ogólnodostępnych obiektów wypoczynkowo-rekreacyjnych – jak Park Wodny, zielona Promenada Śródmiejska czy nowe wielofunkcyjne boiska przy szkołach. Zakłada także rewitalizację – np. Parku Wypoczynkowego Lisiniec i Starego Rynku. Centrum miasta, miejskie parki pod Jasną Górą czy śródmiejski układ komunikacyjny – zostały już zrewitalizowane. Program ,,Lepsza komunikacja” to kolejne inwestycje w transport publiczny, nowe, komfortowe pojazdy, remont linii tramwajowej czy system rowerów miejskich. Prowadzimy kompleksową politykę senioralną, a wszelkie inwestycje w infrastrukturę mają spełniać wytyczne opracowane z myślą o osobach ze szczególnymi potrzebami, w tym z niepełnosprawnościami. 

Dzięki szkoleniom i kursom kierowanym do osób poszukujących zatrudnienia lub chcących znaleźć lepszą pracę – nowe, dające lepsze szanse na rynku pracy umiejętności nabyły m.in. osoby ,,50+” czy osoby o niewystarczających kwalifikacjach. Liczymy też na społeczną odpowiedzialność biznesu i kierujemy obecnie ulgi w podatku od nieruchomości do firm, które tworzą dobre, perspektywiczne miejsca pracy dla mieszkanek i mieszkańców. Edukację w szkołach średnich profilujemy pod kątem potrzeb lokalnego rynku pracy. To elementy kolejnego miejskiego programu „Teraz Lepsza Praca”. Wiemy, jak ważna jest partycypacja społeczna. Dlatego od lat mamy i stale udoskonalamy m.in. budżet obywatelski, dzięki któremu samorząd powierza bezpośrednie decyzje dotyczące najbliższego otoczenia samym obywatelkom i obywatelom. Wraz z partnerami społecznymi – którymi są właściwie wszystkie zainteresowane grupy i środowiska – pracujemy też nad stworzeniem spójnej, lokalnej polityki równości, aby wyeliminować możliwość nierównego traktowania z jakiegokolwiek powodu. ,,Postęp” to przecież także przezwyciężanie tych wymiarów życia społecznego, które jednym dają niczym nieuzasadnione przywileje, a innych ograniczają, stawiają w niekorzystnej pozycji, a nawet piętnują. Tego chcemy się pozbyć, a to kolejny przykład ,,postępowej” zmiany, w której nie technologia ma kluczową rolę, a często drobne korekty organizacyjne, zmiany postaw, przemiana mentalności. W tej sferze samorząd może aktywnie działać, pokazując dobre, równościowe praktyki także np. swoim partnerom biznesowym, czy organizacjom „trzeciego sektora”.

Kredyty fotograficzne: Miasto Częstochowa  

 

Przykłady innowacyjnych częstochowskich projektów:

 

Kredyty fotograficzne: Miasto Częstochowa 

 

W jaki sposób Unia Europejska może przyczynić się do uczynienia twojego miasta bardziej zrównoważonym? W jaki sposób Europa może lepiej pomóc miastom i regionom w osiągnięciu celów zrównoważonego rozwoju?​

Wydaje się, że dobre praktyki z krajów i samorządów „starej” Unii Europejskiej są i ciągle będą inspiracją do rozwiązań w zakresie zrównoważonego rozwoju, dla polskich miast, które chcą gonić w tym zakresie europejską czołówkę. Dlatego tak ważny jest przepływ informacji, wymiana doświadczeń, wiedza o możliwościach adaptacji konkretnych programów, projektów i pomysłów. Oczywiście niezwykle ważna jest też ciągle pomoc logistyczna i finansowa, która powinna być na poziomie krajowym i regionalnym dystrybuowana w sposób metodyczny. To wsparcie powinno odpowiadać na konkretne zapotrzebowanie przygotowanych do realizacji projektów miast i gmin, a być jak najdalej od politycznej uznaniowości.

Unia Europejska przeżywa obecnie swoje problemy, zwłaszcza ostatni okres przyniósł zagrożenia, których – jeszcze kilka miesięcy temu - nikt się nie spodziewał. Trzeba wierzyć, że europejska wspólnota przetrwa tę ciężką próbę i wyjdzie z niej – mimo wszystko - bardziej solidarna, zintegrowana oraz zdeterminowana w dążeniu do zrównoważonego rozwoju całego kontynentu. Bo tylko taka Europa daje nadzieję, że w obliczu kolejnych zagrożeń i kryzysów, będzie potrafiła skutecznie i sprawnie odpowiedzieć.                     

 

Krzysztof Matyjaszczyk jest prezydentem miasta Częstochowy od 2010 r. i członkiem Europejskiego Komitetu Regionów od 2019 r. Należy do Lewicy (SLD).

Top